Vandaag het antwoord van de IND (Immigratie- en Naturalisatiedienst van het Ministerie van Justitie) gekregen op de vragen die wij hadden naar aanleiding van hun eerste brief. Heel netjes stuurt de IND ook deze brief aangetekend.
Wij denken nu te begrijpen hoe het zat met de nationaliteit van pa Hong, vrouw en kinderen.
De onafhankelijkheid van Indonesië werd dan wel op 27 december 1949 door Nederland erkend: ‘Indonesië werd een onafhankelijk land binnen het Nederlandse koninkrijk, maar dit stelde in de praktijk niets voor’.
We veronderstellen dat het ‘nix voorstellen’ te maken had met de Nederlandse opstelling, wat doorklinkt in de IND-gegevens van pa Hong: ‘behorende tot groep C – Nederlands onderdanen behorende tot de inheemse bevolking van Indonesië.
Hoezo onafhankelijk land Indonesië? Volgens dezelfde IND-gegevens van Pa Hong ‘verwerpt [hij] de Indonesische nationaliteit’.
Onafhankelijk land, Indonesische nationaliteit, Nederlands onderdaan. Alles tegelijkertijd.
Wat een verwarrende tijden moeten het zijn geweest..
Als we nog een beloofde reactie van de IND hebben ontvangen en hopelijk een antwoord op onze laatste vragen aan professor De Groot, zullen we de tekst definitief maken
Hieronder volgen nog enkele bronnen waaruit we hebben geput.
Onafhankelijkheid Indonesië
Tijdens de jaren van Japanse bezetting zocht Soekarno toenadering met de Japanse overheerser. Hij was hoopvol dat de Japanners hem én het Indonesische volk welgezind waren. Deze samenwerking zou inderdaad de basis leggen voor Indonesische onafhankelijkheid. De Nederlandse overheersers waren voorlopig verdreven en Indonesisch nationalisme kon zonder hinder groeien.
De Japanse bezetting oorlog eindigde met de Japanse overgave op 15 augustus 1945. Twee dagen later, op 17 augustus, riep Soekarno de Indonesische onafhankelijkheid uit. Na het vertrek van de Japanners ontstond er een periode van chaos en onzekerheid over de toekomst van Indonesië. Geweld tussen verschillende bevolkingsgroepen hield Indonesië in zijn greep.
Nederland erkende de onafhankelijkheid van 17 augustus niet. Na de oorlog heerste in Nederland nog altijd de hoop om Nederlands-Indië in eer te herstellen. Nederland zag de onafhankelijkheid van 17 augustus als een Japans instrument. Soekarno was vanwege de samenwerking met Japan voor de Nederlandse regering een verrader, vergelijkbaar met een Nederlandse NSB’er.
Binnen Nederland zorgde de Indonesische onafhankelijkheid ook voor meningsverschillen. De vraag bestond of de onafhankelijkheidsbeweging wel onderdrukt moest worden. Een koloniale oorlog was duur, zeker voor een land in tijden van wederopbouw. Ondanks protesten werd de Indische kwestie té belangrijk gevonden om te negeren.
De oorlog duurde vier jaren en was bloederig. Indonesische strijdkrachten waren bewapend tijdens de Japanse jaren en waren niet bereid de onafhankelijkheid af te staan. Meerdere Nederlandse militaire acties volgden. Onder de noemer ‘politionele acties’ vonden er bloedbaden en misdaden plaats. Aan beide zijden kwamen duizenden om het leven.
In 1949 was de oorlog voorbij. Het waren de Verenigde Staten die de doorslag gaven. De nieuwe wereldmacht wenste geen koloniaal conflict in Oost-Azië. De Amerikanen vreesden een communistische opstand in Indonesië en zagen het conflict liever zo snel mogelijk beëindigd worden. Onder Amerikaanse druk erkende Nederland de onafhankelijkheid op 27 december 1949. Indonesië werd een onafhankelijk land binnen het Nederlandse koninkrijk, maar dit stelde in de praktijk niets voor. De volledige, formele, onafhankelijkheid van Republiek Indonesië vond plaats in 1956. Bron: IsGeschiedenis
Uitroepen van de eenheidsstaat
Koningin Juliana ondertekende de overdracht van de soevereiniteit aan de Verenigde Staten van Indonesië. De eerste president werd Soekarno. Er komt een einde aan 350 jaar Nederlandse bestuurlijke en militaire aanwezigheid in de Indische archipel. Alleen Nieuw-Guinea blijft Nederlands bezit. De staatsvorm werd zodanig opgezet dat er veel macht kwam te liggen bij zestien deelstaten. Dit had Nederland afgedwongen om suprematie van Java over de buitengewesten te voorkomen. President Soekarno was hiermee met tegenzin akkoord gegaan. Op 17 augustus 1950 riep hij de eenheidsstaat Republiek Indonesië uit waarmee een einde kwam aan de federale structuur (de Verenigde Staten van Indonesië). In 1956 maakt de Indonesische regering ook een eind aan de unie met Nederland. Zij blijft zich inspannen voor de inlijving van Nieuw-Guinea bij Indonesië. Bronnen: Defensie en wikipedia
.
Na 1956 is daarom sprake van naturalisatie als men de Nederlandse nationaliteit wilde verkrijgen.
Na het antwoord van professor René De Groot, hebben wij hem nog enige toelichtende vragen gesteld.
Hieronder volgen zijn antwoorden per onderwerp.
Lokje, Joesje, Lanny en Anki zijn geboren uit een vader die toentertijd behoorde tot groep C: Nederlands onderdaan van de inheemse bevolking van Indonesië. Ma Ans was dat ook geworden door haar huwelijk, maar dat was toentertijd niet van belang voor de kinderen.
Dat betekende voor de kinderen dat ook zij Nederlandse onderdanen waren en geen Nederlanders. In Maastricht hebben ze dat ook gecontroleerd op de Persoonslijst (PL) van Gien An. Pas door de optie: verwerping Indonesische nationaliteit in augustus 1952 is iedereen Nederlander geworden.
Logischer was het geweest als de kinderen in 1949 de Indonesische nationaliteit zouden hebben gekregen…Hoe kun je nou Nederlands onderdaan zijn van een onafhankelijk Indonesië?
De tag: naturalisatie past helemaal niet bij het verhaal van pa Hong. Hij is nooit genaturaliseerd maar door optie Nederlander geworden. Naturalisatie (Koninklijk Besluit) en optie (getekend i.o.v. de Burgemeester door griffier arrondissementsrechtbank) zijn twee mogelijkheden om Nederlander te worden
Ik ga dit alles navragen bij prof. De Groot, universiteit Maastricht.
Nu we weten dat ma Ans haar Nederlandse nationaliteit kwijtraakte door haar huwelijk met pa Hong, begrijpen we Lok’s herinnering ook beter aan de vreugde die ma Ans haar toonde ‘ik weet nog dat we in de serre stonden van Wilhelminasingel 107’ aldus Lokje. Ma Ans was toen heel blij omdat ze haar Nederlandse nationaliteit terug kreeg (de exacte bewoordingen weten we niet meer, het zijn de herinneringen van een vijfjarige). Dat was dus in september 1951 toen pa Hong zijn en daarmee de Indonesische nationaliteit van zijn vrouw had verworpen en daarmee kregen beiden de Nederlandse nationaliteit.
Ma Ans was die automatisch kwijtgeraakt toen ze met iemand met een andere nationaliteit trouwde. Wij denken dat ze die pas kwijtraakte in 1949 bij de Onafhankelijkheid van Indonesië en niet in 1945 bij haar trouwen. Maar dat moeten we nog uitzoeken.
Dit bericht even als tussendoortje.
Er blijven nog vragen open. Wordt aan gewerkt 🙂
‘Het persoonsbewijs (PB) was een identiteitskaart die op aandringen van de Duitse bezetter in de Tweede Wereldoorlog werd ingevoerd door de Nederlandse secretarissen-generaal. In april 1941 werden alle Nederlanders van vijftien jaar en ouder verplicht tot het bezit van een persoonsbewijs.’ (Wikipedia)
Er bestond al een Paspoortwet uit 1813. Het paspoort was echter niet verplicht, het persoonsbewijs werd dat wel. Het lijkt logisch dat pa Hong voor zijn trouwen geen paspoort had. Was niet nodig.
Het is dus logisch dat pa Hong op 24 september 1941 een persoonsbewijs kreeg. Ma Ans moet er ook een hebben gehad.
We weten nu dat het persoonsbewijs van pa Hong PB00008 was. Eigenlijk zou er ook nog M13 op moeten staan: de code voor Maastricht.
Als eerste staat er GV: dat staat voor ‘s-Gravenhage. Daar is hij dus voor het eerst geregistreerd. De PL is een persoonslijst. Tot 1994 was er sprake van een persoonskaart waar meer op stond, zoals religie en beroep. Interessant wat er over pa Hong staat geregistreerd. Vanaf 1 oktober 1994 werden de gegevens van de Persoonskaart opgenomen in de Gemeentelijke Basisadministratie en is sprake van een persoonslijst. Er wordt nu uitgezocht of we een kopie van de persoonskaart van pa Hong kunnen krijgen. Dat blijkt geen meerwaarde op te leveren. De gegevens van zijn persoonskaart, overgenomen op zijn Persoonslijst hebben we in 2011 al opgevraagd. Meer is er niet te vinden.
Het staat een beetje vreemd tussen al zijn woonadressen, maar blijkbaar is dat alles wat over pa Hong daar geregistreerd is.
Het persoonsbewijs zelf hebben we niet meer. Er is een website over persoonsbewijzen, maar ik begrijp dat zij juist vragen om scans van persoonsbewijzen, dat ze zelf geen registratie daarvan hebben. Beetje vreemd is dat wel, omdat de Duitsers juist zo blij waren met deze nauwkeurige registratie. Nog eens achteraan gaan.
De Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND) van het Ministerie van Veiligheid en Justitie bericht ons het volgende:
brief IND mei 2017:
Er staat dus dat pa Hong de Indonesische nationaliteit verwerpt en dat hij ‘mitsdien de Nederlandse nationaliteit herkrijgt‘. Herkrijgt wil toch zeggen dat je iets krijgt wat je al eerder had. Dus dat zou betekenen dat hij daarvoor wel de Nederlandse nationaliteit had?
Misschien is het wel zo dat zij bij de onafhankelijkheid van Indonesië automatisch de Indonesische nationaliteit kregen. Ook ma Ans omdat ze getrouwd was met iemand ‘behorende tot groep C – Nederlandse onderdanen behorende tot de inheemse bevolking van Indonesië‘.
Blijft een aantal vragen open. Die ga ik nog stellen aan het gemeenteloket leven en registratie Maastricht:
Zou het nog mogelijk zijn afschriften te krijgen van officiële stukken? Bv van de verwerpingsverklaring (verklaring ondertekend door de Griffier van de arrondissements-rechtbank te Maastricht) van pa Hong en ma Ans en van zijn/hun persoonsbewijs?
Het verhaal over de naturalisatie is dus toch nog niet definitief!
Dit antwoord kwam heel snel:
‘Zowel uw vader als uw moeder hebben de Indonesische nationaliteit verworven bij de souvereiniteitsoverdracht op 27 december 1949. Op 2 augustus 1951 hebben zij de Indonesische nationaliteit verloren door verwerping (zie passage uit leerboek over het Nederlandse nationaliteit van Prof mr. G.R. de Groot in de bijlage).
Ten aanzien van uw moeder: een met een vreemdeling huwende Nederlandse vrouw verloor tot 1 maart 1964 haar Nederlandse nationaliteit. Vandaar dat zij op 2 augustus 1951 eveneens de Nederlandse nationaliteit heeft verkregen door optie.’
Toch heel vreemd dat we dit nooit hebben geweten! Het klopt nu wel meer bij de herinnering van Lokje: dat er een echt feestje was bij de naturalisatie van zowel pa Hong als ma Ans: een dubbelfeest. Ma Ans haar nationaliteit terug en pa Hong een Nederlands paspoort.
Het Gemeente-loket Leven en registraties Maastricht heeft geantwoord op onze nationalisatievraag. Hun antwoord:
‘Sorry voor het verlate antwoord. Met interesse de website bekeken. Permitteert u mij een opmerking: PB00008 is geen adres, maar dat was het nummer van zijn persoonsbewijs.
Uw vader heeft op 2 augustus 1951 het Nederlanderschap verworven door optie. Overigens, maar dit geheel terzijde, uw moeder heeft op diezelfde datum het Nederlanderschap verworven door optie.
Nou ja, nou blijkt onze oer-Hollandse moeder van geboorte, haar Nederlanderschap te zijn kwijtgeraakt. Dat vraagt om nadere informatie!