Maastricht 1940-1950

Een aantal foto’s ontbreekt nog. Wordt aan gewerkt šŸ™‚

Eigen tekst van pa uit een lezing die hij voor de Rotary heeft gehouden, datum onbekend

Eind januari 1940 werd ik arts, niemand mocht zich vrij vestigen omdat wij dan de collega’s die opgeroepen werden voor in dienst treding met het oog op de even gespannen politieke toestand zouden benadelen. We werden ontboden bij de geneeskundige inspectie in Den Haag en kregen een lijst van open plaatsen, die door dienstplichtigen zijn verlaten, huisarts-praktijk of ziekenhuis. Ik koos voor het laatste, deze doorzetting van de studie zou mij zeer van pas kunnen komen in mijn huisartsenpraktijk in IndiĆ«, daarom heb ik ook leren tanden trekken; ik moest het toch beter kunnen doen dan de tandentrekker onder de assemboom. Zo ben ik naar Maastricht getogen in mijn beste pak, ik heb zelfs een nieuwe hoed gekocht waar ik hoofdpyn van kreeg, werd heel charmant ontvangen door de toenmalige directeur a.s. chef en opleider dr. Ch. Mendes de Leon. Hij liet mij de behuizing zien: ’t doktershuis: gelijkvloers: de administratie die een doffe tabakswalm verspreidde, eerste etage eetkamer en keuken (opwarmen) daarboven de studeerkamers en tenslotte de slaapkamers met uitzicht over de daken op de tuin van de Bruine Paters. Ondertussen putte de directeur zich uit in excuses dat er nog geen centrale verwarming was, ja zelfs geen stromend water, dit hield op bij de eerste etage. Boven kregen we lampetkannen Denk erom morgen beginnen we om 8 uur zei hij tot afscheid. Dat is wel erg vroeg dacht ik, maar dat is wat anders dan ’t studentenleven. Nu dan zal ik de week maar goed beginnen en op tijd op het ā€žwerkā€ komen; meldde me de volgende dag in een kamer waar ik mensen hoorde. Het was ’t lab. Even voorstellen: zuster Margreet, zr Petronella zr Virgina. Ze keken heel verwonderd. Wie heeft U gezegd om 8 uur te komen? Mijn beurt om verwonderd te kijken. O heeft de directeur dat gezegd, gaat U zitten, u moet wel een uur of wat wachten. Eindelijk dan kwam de grote baas zwierig en charmant, ondertussen is het half elf geworden, maar morgen beginnen we om 8 uur, dinsdag is de verwondering weer over en weer. De chef de clinique, Theo Castermans keek mij aan, knorrig, dacht ik en bromde: weet je dan niet dat ’t carnaval is? Daar kwam weer de directeur met zwierige pas om half elf. Tan, morgen gaan we echt om 8 uur beginnen. O zeker antwoordde ik, hij dacht misschien dat ik het nog niet door had. Woensdag ruim 10 uur kwam ik pas opzetten, weer verwondering van Theo Castermans: Je moet nog veel leren, vandaag is afgelopen met de carnaval, hij deed wat boos, daarom durfde ik niet te zeggen dat hij as op zijn voorhoofd had. Op de Interne Afdeling is het hard werken geblazen. We hadden 2 zalen met 20 mannen en 20 vrouwen, TBC-afdeling (longenkeet in de volksmond) ca. 40, drukke Infectie afdeling (diphterie) en dan op andere afdeling (chirurgie mannen/vrouwen) consult patiĆ«nten mede behandelen. De interne geneeskunde oude stijl was fascinerend; net wat dr Mendes de Leon gezegd had en Theo Castermans mij toonde. Helaas is dit specialisme steeds meer uit elkaar gevallen in haar onderdelen hart, long nier en maar en darm, de techniek en de stof is zo uitgebreid dat het niet anders kòn en kĆ n. We hadden een goede tijd met de medebewoners van het doktershuis. Assistente kinderen, dan chirurgie met wie een hechte vriendschap is ontstaan Het was oorlog, we leden geen honger, konden zelfs af en toe een stukje vlees afstaan aan de arme Max en Pol [volgens mij de twee beren in het park bij de kazerne, at].

Tan K H jpg (22)
pa Hong links bij de “TBC keet”

Denk dat deze foto hoort bij de TBC afdeling of Infectie-afdeling die pa Hong beschrijft. Dacht eerst dat het carnavalspakken waren, dat ze beren waren, zoals Max en Pol…

1940  Tan Kian Hong, arts, ziekenhuis CalvariĆ«nberg, Maastricht

foto 2
li pa Hong, Kees van Raalten en Davi Hinrichs? augustus Calvariƫnberg

1940: 15 april nw adres Abtstraat 6 in Maastricht

1941:  17 sept: nw adres Gr Looiersstraat 26 in Maastricht

1941:  pa Hong krijgt op 22 sept: zijn persoonsbewijs PB 00008

Vervolg eigen tekst van pa uit een lezing die hij voor de Rotary heeft gehouden, datum onbekend:
Dan die duisternis in oorlogstijd waar doorheen alleen wij konden lopen; zo maakten we een slanke blonde zuster ’t hof, ik koos een heel intiem plekje voor haar uit in een plantsoen, vlak voor het voormalige huis van Michiels van Kessenich [burgemeester Maastricht, at]. In het duister en sneeuw leek dit zo’n knus plekje, dat ik niet kon geloven dat het bankje gewoon aan de openbare weg lag, toen ik er op een heldere dag langs fietste. ’t Hinderde allemaal niets, we zijn toch getrouwd later.

ans5
Zo zag de slanke blonde zuster van pa Hong erin die tijd uit.
ans7
1940 Lazaret Lenculenstraat Maastricht

Pa Hong heeft zich in 1943 verloofd met zijn blonde zuster. Dat ging er toen heel anders aan toe. Volgens mij ging de aanstaande verloofde  in jacquet bij de vader van zijn aanstaande haar hand vragen. Ook de verloving was in jacquet.

Hier nog een kaart van oom Kees en tante Rar van Raalten om het verloofde stel te feliciteren. Oom Kees en pa Hong hebben elkaar in Maastricht ontmoet toen oom Kees de chirurgie opleidingsplaats bezette die pa Hong eigenlijk wilde hebben. Pa Hong koos toen voor interne geneeskunde en heeft zijn keus nooit betreurd.

ook toen zeilden Kees en Rar al op de Loosdrechtse Plassen
Loosdrecht 26.7.43, verloving dus 25 juli

Tekst op de kaart:
Beste Ans en Tan,
Gisteren hebben we vergeefsche pogingen aangewend om jullie een telegrafische gelukswensch te sturen. Zoodat jullie helaas geen levensteken van ons op de receptie kregen. In ieder geval nog onze  hartelijke gelukwensch! Het telegram mislukte omdat op dat moment juist A’dam gebombardeerd werd, nu hebben ze Fokker flink te pakken gehad, de rookzuil zagen we op Loosdrecht! Dag beste menschen, nog prettige verlovingsdagen. Hart. gr van Rar en Kees.

Lief he, de kaart is gestuurd naar het ouderlijk huis van ma Ans.

Bij nader inzien volgen hieronder volgens mij de foto’s van het huwelijk dat met dispensatie werd gesloten. Snel omdat (Fransiscaner) pater Eliterius/Eleterius (pater Pik, omdat hij zijn neus overal in stak, hoor) bang was dat ma Ans en pa Hong met het Rode Kruisteam wel eens op een plek zouden kunnen komen, waar ze bij elkaar zouden moeten slapen..

verloving1
pa Hong met zijn verloofde tussen zijn schoonouders
ansverloving2
li Kees van Raalten, derde pa Hong, rechts in de hoek ma Ans met haar zwager Piet Krüger.

1945   Receptieboek met handtekeningen en foto’s. Het boek begint met de verloving. Een prachtige foto en advertentie.

verlovingofficieel
Ans in haar prachtige, oud rose, lange jurk. De jurk was van iets glimmende stof en had hele mooie pofmouwen. Ma Ans was erg trots op haar jurk.
verlovingbloemen2
Op de achterste rij staat in het midden met bril: Arthur Khohonggiem, li voor hem zijn vrouw Francien Rasner (vrouw met bril). De derde van rechts zou dan Souw Hong Giap moeten zijn, maar oom Wim van Han Go herkent hem niet, terwijl hij hem goed kende…Tsja tsja

Dit lijkt een duidelijke zaak, maar het heeft veel deduceerwerk van Tjoe Lan, Han Go en zijn oom Wim gevraagd om tot het bovenstaande onderschrift te komen. Deze zoektocht is terug te vinden in de berichten. Het is echter Karel Kho, de zoon van Arthur Kho, die op 10 september 2015 zijn moeder identificeert. Nu nog iemand die Souw Hong Giap herkent!

verlovingbloemen1

Erin ook de officiĆ«le kaart waarop opa en oma  Van den Muijsenbergh kennis geven van het huwelijk dat met kerkelijke dispensatie is gesloten op 21 April 1945 en dat ā€œDoor bijzondere omstandigheden eerst op zondag 6 mei (dat is weer met de pen veranderd in zondag 8 juli) 1945 de gelegenheid tot gelukwensen is op de Alex. Battalaan. Toekomstig adres: Tongerschestraat 80.

trouwkaart
huwelijk
Trouwplechtigheid in het stadhuis van Maastricht op de Grote Markt. Vanaf links: oma-, opa van den Muijsenbergh, ma Ans, pa Hong, oom Kees van Raalten en dan nog twee onbekende heren.

Is bovenstaande foto nou van het burgerlijk huwelijk? Dat werd namelijk gesloten op 19 april 1945. Je vindt de gegevens hiervan terug in het archief BS (burgerlijke stand):

1945: op stap met het medical feeding team van het Rode Kruis

mft1
Medical feeding team 44

1950    05 december: geboorte Gien An

Het medical feeding team feliciteerde pa Hong en ma Ans met hun huwelijk.

rodekruis

pa Hong en ma Ans hebben ook een medaille gekregen.

medailles

1945:  19 sept: nw adres Tongersestraat 80 in Maastricht

1946    02-02   verhuisd naar Wilhelminasingel 107

verhuizing
Uit: Limburgsch dagblad van 02-02-1946

Ik zie dat het spreekuur ’s middags van 1 tot 2 uur is. Dat is toch best vreemd, want wat deed hij al die andere uren? Zou dit alleen voor partikuliere patiĆ«nten zijn, dan zouden de ochtenden voor ziekenfondspatiĆ«nten kunnen zijn. De namiddag dan voor ziekenhuisbezoeken of consulten? Wij gingen wel mee als hij een thuisconsult deed. Lanny was sterk en mocht het ecg apparaat zeulen. Dat was wel wat anders dan die van nu. Nu komt het niet meer voor dat een internist bij de mensen thuis komt. Pa Hong zou dat missen. Hij vond het heerlijk om met zijn patiĆ«nten te praten.

1946      15 mei: geboorte Gien Lok

GienLok
stukje van het geboortekaartje van geschept papier

Dit zijn de karakters voor “Gien Lok”. Pa Hong gaf zijn dochter net als later zijn zoon, een generatienaam: “Gien” dat voor zilver staat. Goud vond hij te pretentieus. Alle vijf kinderen hebben op hun geboortekaartje hun naam in chinese karakters.

1947   Lid geworden van de Rotary, 1956 voorzitter.

Vervolg eigen tekst van pa uit een ongedateerde lezing die hij voor de Rotary heeft gehouden

In januari 1947 kwam ik in de Rotary. John van Krieken heeft mij er geĆÆntroduceerd geĆÆnstalleerd door W. Drooglever Fortuijn, even was ’t een beetje stroef, vond ’t bijna genant van je en jou tegen een ieder te zeggen die je pas 3x hebt gezien. Al gauw went ’t ja dat wel, toch is ’t goed om lotgenoten te hebben, dus je jaargenoten. Ik had toen Lous Hamming; zwijgend hadden we bescherming bij elkaar gezocht en gevonden en zo zijn we die eerste testende kennismakingen vreugdevol doorgekomen, onder ’t motto je mag nooit neen zeggen op een verzoek, dus eigenlijk een bevel. We vonden dat dat alles hoorde bij de ontgroening een ā€žgroenenā€ leider hebben we in Kortebos, oud voorzitter, gevonden als hij zei: naar de landdag, dus wij er naar toe. Het was warm in Nijmegen, de onderwerpen van de landdag waren niet erg aanlokkelijk voor nieuwelingen, dus zochten we wat anders en kropen stiekem in de bus met dames die een excursie zouden maken, maar daarin had Kortebos zich verschanst. Weg jullie, naar de conferentie. Even durfden we nog zwakjes te protesteren en te vragen, maar jij gaat toch ook mee? ā€œDat gaat jullie niets aanā€ brieste hij,  ik heb al genoeg gehoord over die onderwerpen en jullie moeten een verslag daarvan maken! Ja dachten we hij wil het beste met ons op zijn voortvarende manier ā€œservice above Selfā€. zodoende kwamen we spoedig en plezierig in het ritme van de Rotary. Toen ik na Miel Wesly in ’58 voorzitter werd, fluisterde een oud gouverneur mij toe: je kunt de Rotary niet in de soep laten lopen: voordat er enig gevaar vermoed wordt krijg je de gouverneur aan je broek. Met de toenmalige gouverneur Mouton kon ik het heel goed vinden, menigmaal zijn we door de mist naar Roermond gereden, helaas werd ons pogen niet bekroond met de oprichting van een nieuwe club, echter buiten onze schuld, er moesten wel heel wat formulieren, documenten worden getekend; na mij kwam Lous Hamming. Langzaam breidde het aantal leden van de Rotary uit. Het contact is dan wel wat minder, maar toch nog ruim voldoende, vooral de fire-site’s werden met vreugde begroet, menigmaal ging ze zelfs 2-3 x rond. Dus het contact bleef en blijft goed. Er is een bepaalde sfeer in een Rotary club, wat ook de bedoeling was van Paul Harris; hij toch bracht mensen samen die elkaar beloofden eerlijk tegen elkaar te zijn, elkaar en anderen te helpen, iets wat heel nodig bleek te zijn toen hij het wiel voor het eerst liet draaien. Komt men in een club elders, hier of in het buitenland, je treft de sfeer van vrienden zou ik zeggen bv in Trier gekomen vond ik een collega internist als voorzitter-gastheer, die zich bij mij verontschuldigde en mij vroeg thans de ruzie te mogen voortzetten om een nieuwe plaats van samenkomst te kiezen; ’t ging er toen erg warm toe. Men voelde zich niet gehinderd door aanwezigheid van 2 Maastrichtse leden ( van Schaik). Een enkele keer haakten (meestal nieuwe) leden af, er was een oorzaak daarvoor. Men heeft blijkbaar 1e elkaar verkeerd geschat en dan blijkt 2e dat de attendance treurig laag was; van der Plaats merkte toen op dat in een studentenwereld ook de attendance van groot belang was, wie zich in de sociĆ«teit niet liet zien werd obscuur, kan niet meer mee, dwz bepaalde woorden en uitdrukkingen krijgen een andere betekenis en zo komt dan de irreparabele vervreemding. Hoe schoolmeesterachtig het ook lijkt, nogmaals: de attendance is overal beslist noodzakelijk, iedere voorzitter heeft de schroom te overwinnen hierover te praten, hij moet ’t doen. Al was ā€˜t alleen maar om zijn geweten zuiver te houden.

1947   26 juli: geboorte Gien Sioe

1948Ā  Ā 14Ā oktober: geboorte Gien Lan

1950 05 december: geboorte Gien An

4 gedachten over “Maastricht 1940-1950”

  1. Wat een fantastisch stukje geschiedenis van het alledaagse in die periode. Ik heb het met veel interesse en plezier gelezen.. Een aantal namen en stukjes tekst herkende ik door de verhalen van mijn vader Theo Castermans.
    Fijn nu (weer) een stukje erbij.
    Dank u.
    Vriendelijke groet,
    Joke Castermans .

    1. Dag Joke,

      Was Theo Castermans niet de arts die ma Ans assisteerde bij haar bevallingen? De naam Theo Castermans is regelmatig in de verhalen van onze ouders naar voren gekomen. De Maastrichtse periode staat nog in geen verhouding tot de tijd dat onze ouders daar leefden. Zal nog aan gewerkt worden.
      Leuk dat je onze site hebt gevonden!
      Hartelijke groet!

      1. Ik denk dat een broer van mijn vader “nonk” Harry die huisarts was in Maastricht misschien wel haar bevalling heeft begeleid.
        Theo Castermans was internist.
        Hij heeft tijdens de oorlog op Clavarie gewerkt en in het verzet gezeten.
        Hij is verraden en heeft in een kamp gezeten.
        Later heeft hij zich gevestigd als vrije internist in Maastricht op de Papestraat 5. Hij is in 1975 overleden.

        1. Jong overleden, jouw vader. Heeft hij jullie veel verteld over die oorlogstijd? Heftig, zijn leven. Jouw vader en onze vader waren allebei internist dus. De naam Theo Castermans kwam vaker in de verhalen voor dan nonk Harry, die ons nog wel ‘gehaald’ heeft. Onze vader was ook een vrij gevestigd internist tot de universiteit kwam. Hij had zijn praktijk in de Mariastraat nr 19.

Geef een antwoord

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Pa Hong kwam op 20-jarige leeftijd naar Leiden om daar medicijnen te studeren. Hij verliet huis en haard in IndiĆ«. Hij overleed in 1998 (91 jr oud). Wat kunnen wij – zo lang na zijn dood – nog te weten komen over hem?