Categoriearchief: begraafplaats

Go Lian Nio via whatsapp

Leve de moderne tijd!
Lian Go is onze nicht, dochter van de oudste zus van pa Hong: tante Phine. Lian is van 3 maart 1937 en ondertussen dus 79 jaar. Nu voor het eerst aan de mobiele telefoon en aan de whatsapp. Wie doet het haar na. Lian is ondertussen een van de weinigen die nog iets weet van vroeger. Daarom zal ik de conversatie die ik met haar heb, hier zo letterlijk mogelijk neerzetten. Zoals ik al eerder zei: de geschiedenis van onze familie is ondertussen vooral ‘oral history’ geworden, niet te checken en niet altijd eenduidig.
Opzienbarend ook dat Lian nog zo goed Nederlands beheerst in woord en schrift! Zij heeft altijd in Indonesia gewoond, heel veel familieleden tot hun dood verzorgd en altijd gewerkt als financieel medewerker. Ook nu nog!

De conversatie start op 2 april 2016. Tekst tussen haakjes in het zwart zijn toevoegingen van mij ter verduidelijking (hoop ik).

Lian Go: Halo apa kabar. Ini Lian Ngagel Surabaya.

Lojolaanbi: Yeeeaaaaahhhh Lian wat ontzettend leuk!! Jij op de whatsapp!!! Goed van je! Alles goed? Liefs, Anki (uit naam van Lojolaanbi, oftwel: Lokje, Joesje, Lanny, Anki en Bing)

Lian Go: Vanmorgen zijn we gezamenlijk naar t kerkhof en naar Kenjeran (enige strandplaats van Surabaya) gegaan om bloemen te strooien. 5 april is een groot feest voor de doden en dat moet elk jaar herdacht worden en straks precies op 5 april wordt thuis in Sepanjang gebeden. Deze 2 mnd heb ik het erg druk gehad. Ik moet een jaarlijke balans maken maar de boekhoudster is 2 mnd ziek dus je moet begrijpen hoe moeilijk het is. Je moet namelijk een voor een uitzoeken anders krijg je niet alles klaar en omdat mn hoofd al vol is zal ik je nu maar schrijven. Inge (The) heeft dat (eerste whatsappbericht) gisteren geschreven.Tot zover maar. Groeten aan allemaal. Daaag tot een andere keer maar weer

Lojolaanbi: Ja, ik weet het. Engtiong heeft het ons verteld toen we bij jullie waren. Toen hebben we ook nog de graven bezocht. Goed hoor dat het nog steeds allemaal in je hoofd past! Ben je na het opmaken van de jaarlijkse balans weer vrij? Of moet je dan ook nog werken? Leuk om zo met je te kunnen praten. Schreef Inge de mail? Zij beheerst het Nederlands toch niet? Groeten aan iedereen! Liefs

Lian Go: De eerste kennisgeving heeft Inge geschreven ik heb haar gezegd dat ik jou niet kan bereiken en daarom heeft zij jou geschreven en ik maar wachten op je antwoord en het is gelukt. Tot heden werk ik nog op kantoor. Ik moet voor het salaris van de werkers zorgen en voor een rapport zorgen voor het belastingkantoor. Ik moet dan een concept maken en dat wordt dan overgezet in de computer. Dat hoef ik niet te doen.

Inge zegt dat Tiong en ik gek zijn omdat we al zo oud zijn en dan toch nog gaan werken. Gelukkig en God zij dank dat de baas ons nog wil gebruiken. Daaag groetjes van ons allen.

Lojolaanbi: Is toch hartstikke fijn dat jullie nog kunnen werken! Jij vindt het toch ook leuk? Heb je nu een tablet of een smartphone waar je je berichten mee typt? Leuk toch dat dat nu kan. Gaan jullie allemaal samen de graven bezoeken? Is het daar dan druk? Er liggen daar zoveel mensen.

Kun je nu ook berichten uitwisselen met je vrienden in Rotterdam? Toch mooi die moderne tijd, niet? Liefs en groetjes

Lian Go: Ik heb een smartphone anders heb ik een gewone handphone en Inge zegt altijd dat t niet meer van deze tijd is om een gewone handphone te gebruiken want de driver gebruikt een mobile en de baas een handphone dus dat klopt niet en Tiong zei ook al: dan kan ik met julie schrijven en nieuws uitwisselen. Eerst zie ik er tegen op, want kan ik het wel hanteren? Het blijkt niet zo moeilijk om (op whatsapp berichten) te schrijven. Het is wel leuk om te werken; we hebben altijd gewerkt en wat moet je thuis doen als je niet meer werkt, dat is dan een groot vraagteken voor mij.  Tot zo ver maar eerst,  groetjes en liefs van ons allen.

lojolaanbi: Tuurlijk is het voor jou niet moeilijk om te schrijven, je kunt toch ook werken! Van Enghwa begrijp ik dat Tiong nog niet zoveel whatsappt. Vind je zo’n scherm van je smartphone niet wat klein? Is ‘n tablet niet beter? Ik vind het in ieder geval erg leuk om zo met je te kunnen ‘praten’. Enghwa werkt toch ook nog. Ik vind t nog steeds zo jammer dat we nix weten over onze overgrootvader Tan Kie Djwan, waar hij vandaan is gekomen. Was hij nou getrouwd in China? Liefs.

Lian Go: Misschien is een tablet moeilijker te hanteren. Als ik me niet vergis, is Enghwa in China ook naar de familie gegaan. Hij heeft ons nog verteld dat het huis in Sepanjang precies dezelfde vorm heeft als in China.

Ljolaanbi: Ja, Enghwa vertelde dat het huis in Sepanjang er hetzelfde uitziet als in China. Was onze overgrootvader al getrouwd in China? Hoe oud was hij toen hij in Indonesië aan kwam?

Lian Go: Dat weten we niet er wordt ook nooit gesproken dat hij een vrouw heeft in China.

Lojolaanbi: Was het druk gisteren op de begraafplaats? Wil je vertellen hoe zo’n dag verloopt?

Lian Go: Zondag zijn we eerst naar het krematorium gegaan om te bidden en vandaar lopen we langs de achterdeur naar het kerkhof van tante Cor (zus pa Hong) en oom Tiktjong (man tante Cor) en daar ligt ook een jongere broer van Kiat (vrouw Engtiong). Daar is ‘t erg druk met wagens en mensen en dan verder naar Kenjeran. Ook hier is t vol met mensen en alles is uitverkocht. Hier strooien we de bloemen in zee. Ik weet niet of je dat in Holland mag doen . Er zijn veel mensen met veel vuil plastic. Overal zie je vliegen. Maar als niet iedereen mag strooien dan worden ze boos. Daag en liefs

Lojolaanbi: Het is toch ook het kerkhof van opa en oma en oom Tik en jouw moeder, tante Djoen en tante Sioe (broers en zussen pa Hong)? In de zee voor welke familieleden? Ja plastic is slecht voor de zeedieren en vogels.

Onze overgrootopa had als eerste vrouw:Tjoa…….ging zij dood? En als tweede vrouw Thio, onze oma of hoe was dat?
Liefs voor jullie allemaal

Lian Go: Onze grootouders zijn allemaal begraven in Sepanjang. Opa, oma, overgroot opa en 2 oma’s en een zus en tante Djoen. Ik geloof dat Bing er nog is geweest en t graf nog gezien heeft (dat is helaas niet waar. Lees het verhaal over de graven hier nog eens na). In ongeveer 1980 of zo moeten de graven verplaatst worden of geruimd want de grond is van de regering. En nu is het een pasar geworden en daarom worden ze allemaal gecremeerd. Alleen tante Cor is begraven. Ze mag niet gecremeerd worden van de kerk.

Lojolaanbi: Ja, dat heeft Engtiong mij ook verteld. Maar liggen zij dan nu niet op hetzelfde crematorium als tante Cor en haar man en de broer van Kiat? Was tante Cor katholiek geworden?

Lian Go: Een crematorium is de plaats waar de doden gecremeerd worden en de plaats heet Eke Praja (we zijn hier geweest met Engtiong en Kiat), De begraafplaats van tante Cor heet Kembang Kuning. En waar je opgebaard wordt voor de begrafenis heet Adi Jasa. Kenjeran is eigenlijk een tempel van godin der barmhartigheid: Kwan Im. De tempel heeft een uitzicht op de Java zee en daar gaan we ook bloemen strooien voor de familie wier as in zee is gestrooid.  Dat zijn dan de ouders van Kiat. En daarom moeten we 3 plaatsen bezoeken. In het krematorium van de familie in Sepanjang wordt de as allemaal bij elkaar bewaard. Ze noemen dat een put: mannen en vrouwen apart in een put in t midden gescheiden dus ieder heeft een eigen gat als je weer komt dan zullen we het jullie laten zien (lees het bericht nog maar eens over ons bezoek). Tante Cor is van de pinkster kerk en mag Daarom niet gecremeerd worden en hoeft ook niet bezocht te worden want als je dood bent dan is het in handen van God en heb je er niets meer mee te maken. Daag en liefs.

lojolaanbi: Fijn dat je mij dit wilt vertellen. Wij zijn met Engtiong en Kiat naar Eke Praja geweest. Daar zijn nu dus alle familieleden op tante Cor na. Ongezellig voor tante Cor dat niemand meer langs komt.
Onze overgrootopa had als eerste vrouw:Tjoa…….ging zij dood? En als tweede vrouw Thio, onze oma of hoe was dat?
Liefs voor jullie allemaal

Lian Go: Overgrootopa heeft 2 vrouwen toen de eerste vrouw overleden was, is hij hertrouwd met zijn tweede vrouw. De eerste en tweede vrouw  zijn nog nichten en dus toen hij begraven was ligt hij tussen 2 vrouwen. Tot op heden is het zo dat als een graf koopt en getrouwd bent, dan koop je tegelijk 2 graven naast elkaar of op elkaar. We noemen dat siangong. Nu moet je maar praktisch denken: nu we er nog zijn gaan we hun nog bezoeken, maar de generatie van Andrew (kind van onze achterneef Andy, kleinkind van oom Liong, oudste broer pa Hong), het is de vraag of die het nog wel wil doen.

Lojolaanbi: Was onze overgrootoma de tweede of de eerste vrouw?

Lian Go: De eerste vrouw

Blijfr bijzonder. Engtiong vond de foto in drie/vier stukken gescherud terug in een kast die al lang niet meer open was geweest. Verhaal is dat Tan Kie Djwan met Thio getrouwd is nadat Tjoa dood was. Nix mis mee, dus waarom verscheurd?
li onze overgrootmoeder Tjoa en rechts haar nicht Thio, de tweede vrouw van Tan Kie Djwan, onze overgrootvader die in het midden staat.

Lojolaanbi: Is zij jong overleden? En heeft toen nicht Thio voor de kinderen gezorgd? Gelukkig dat Engtiong en jij nog dingen van vroeger weten!

Lian Go: Nooit gehoord dat ze voor de kinderen moet zorgen.

Lojolaanbi: Hoe oud was onze overgrootmoeder ongeveer toen ze overleed?

Lian Go: Over leeftijd wordt ook nooit gesproken.

Lojolaanbi: Ok, is dan wel bekend hoe oud opa ongeveer was toen zijn moeder stierf? Was onze overgrootoma ziek toen ze stierf? Wat een vragen hè, maar aan wie kan ik ze nog stellen? Enghwa weet nix, zegt hij.

Lian Go: Over grootopa oma en ons eigen opa kan ik je niet veel vertellen we hebben hen nooit gekend en er wordt ook nooit over gesproken en omdat wij hen niet kennen, wordt er nooit naar gevraagd. Over de 2e grootoma weet ik dat ze erg veel houdt van je vader dan maakt ze altijd tahu tek. Daar houdt hij van. Want papi (pa Hong) slaapt in Soerabaya (de kinderen gingen in Surabaya op school en woonden ook daar, lees op de pagina ‘Leven in Indië’ hierover wat pa Hong hierover zelf vertelt) en komt op zaterdag thuis.  Grootoma is oud gestorven over de 90 en oma was ook bij de 90 toen ze stierf.

Lojolaanbi: Wat leuk om te horen, ja Engtiong vertelde ook al zoiets. Was mijn papi niet een enorm verwend jongetje? Tweede grootoma was dus niet onze biologische grootoma hè?

Lian Go: De overleden oma was onze eigen oma en zij hield van oom Tik (jongere broer pa Hong).

Lojolaanbi: En wie hield van oom Liong (oudste broer pa Hong) en van de dochters? Kun je wel vertellen over oma? Van haar weet ik ook weinig terwijl ze heel interessant was. Heeft papi zijn medische belangstelling van haar?

Lian Go: Oom Liong is de oudste en moet hard werken. Dochters staan niet in het woordenboek, dus worden niet gerekend.

Tot zover de conversatie op 15april 2016. Er volgt hopelijk nog veel meer!

Tjing Bing

Toen wij afgelopen september in Sepanjang waren vertelde onze neef Engtiong dat zij altijd op 5 april de graven bezoeken van onze voorvaderen, zijn broers en zussen. Lees het hier nog maar eens na. Ik heb nu gevonden dat het een echt Chinees feest is.
De onderstaande tekst vond ik op www.beleven.org.

Het Klaar en Helderfeest of Qing Ming/Tjing Bing (Gravenfeest) is het belangrijkste voorjaarsfeest in China. Het wordt gevierd op de honderdzesde dag na de winterzonnewende, dus omstreeks Pasen.

Op deze dag bezoekt men de graven van de voorouders, die men reinigt en herstelt. Deze werkzaamheden worden besloten met een picknick. Het Klaar en Helderfeest heeft de plaats ingenomen van het Koud Etenfeest dat gevierd werd op de derde dag van de derde maand ter nagedachtenis van Jie Zittui.

Het Gravenfeest wordt gevierd op de vijftiende dag na de lente-evening d.w.z. op 4 of 5 april. Dat valt juist in het vochtige ‘motregenseizoen’. Het is het begin van de lente en het heeft een diepe betekenis om op dat moment te offeren aan de voorouders en de graven schoon te maken. Tegenwoordig is 5 april als vaste datum voor het Gravenfeest bepaald, en die datum geldt als officiële vrije dag.

Wanneer men de graven bezoekt, offert men niet alleen aan de eigen voorouders, maar zet ook geschenken klaar voor de God van de Aarde, die de graven bewaakt, en men offert ook aan de eenzame zielen en dolende geesten uit de wildernis. Dat is om de God van de Aarde te verzoeken om op de graven van de voorouders te passen en zo hoopt men de eenzame zielen en dolende geesten vreedzaam met de voorouders te laten verkeren.

De idee hierachter is dat de wereld van de overledenen veel lijkt op onze wereld en dat de voorouders daarom aardse zaken als bloemen en voedsel op prijs stellen.

Bij het Chinese Gravenfeest van vroeger waren er nog andere gebruiken, zoals het dragen van wilgentakjes in het haar, vliegeren, boogschieten, schommelen en dauwtrappen, maar die zijn tegenwoordig vrijwel overal verdwenen. Alleen het gebruik om de graven te bezoeken is gebleven, en dat is het belangrijkste onderdeel.

Chinese begraafplaats

Han Go attendeerde mij op dit artikel van Claudine Salmon: the chinese community of Surabaya from its origins to the 1930s crisis, Chinese Southern Diaspora Studies, Volume 3, 2009:22-60.

Het volgende stuk op pagina 24/25 verwijst naar de eerste begraafplaats van onze overgrootouders en onze grootouders:

………..The cemeteries which would have provided precise details on long-established families such as the Tan , Liem 林, Kwee 郭, Ong 王, Oei 黄, Han , The , Tjoa 蔡, Tjioe 周, Teng 唐, Oen 温 and the Tjia have gradually disappeared. We no longer know the site of the first cemetery, dating from the mid-eighteenth century, which became overcrowded enough for another to be created. The latter, known as Sentiong or Xinzhong 新冢 [New Cemetery], is first mentioned on the funerary tablet of a certain Chen (Tan) Heguan 和官, who was born in 1672 and died in 1744. Although there was no indication of the site of this “New Cemetery”, evidence suggests it was behind the then Chinese quarter, in the area now known as Pasar Bong, literally the “Market of the Chinese Tombs”. This cemetery features clearly on an 1821 manuscript map of Surabaya drawn up by A. V. Moesbuge and D. V. Hoeve (recopied in 1825 by N. H. Bornhoff), and called Chineesche kerkhof. The Chinese quarter lay on its western and southern borders; to the north were the housing blocks opening onto Jl. Kembang, and on the east lay Jl. Slompretan. At the time a market called Pasar Bong already existed just opposite, on land situated to the east of Jl. Sompretan. The same cemetery appears again on a map printed in 1905, but smaller, with constructions encroaching on its boundaries. It continued, and currently it seems that only one tomb remains………

Sing Khie Hwee vervolg 2

Ik schrijf eerder zo makkelijk dat in 1965 de naam Sing Khie Hwee is veranderd in Eka Praya, maar dat is meer mijn conclusie. Want als alle Chinese uitingen verboden waren, hoe kan er dan op het verzamelgraf een groot bord staan waarop Sing Khie Hwee staat? Dat zou dan toch ook niet mogen?

Uit ander verhalen hoor ik ook dat er nogal gerommeld is met de graven van Chinezen. Vaak was de grond van de begraafplaats geen bezit (of niet erkend als bezit, dat weet ik niet) en werden de graven geruimd op het moment dat er een weg, huizen of wat ook moest komen. Mulan Setija-Han vertelt eenzelfde verhaal:

“De familie graven lopen overal hetzelfde risico. Bij de familie van mijn man in Semarang is het zelfs 2 keer gebeurd. In 1970 moest er een weg komen, dus moesten alle graven verplaatst worden. Mijn schoonvader leefde toen nog en die vond het idee dat er gecremeerd moest worden niet conform de belofte die hij aan zijn voorouders had gedaan. Enige oplossing was stuk grond kopen en alles weer begraven. Je kent de chinese graven, en de massieve houten kisten. En alles is toen weer net als vanouds gemetseld. Toen ik 2 jaar geleden met mijn  2 zoons en 2 kleinkinderen  weer in Semarang was, kwam er weer een verzoek van de gemeente of ze de graven wilden opruimen, nu voor woningbouw. De jongere generatie heeft toen  besloten om pragmatischer te zijn en is alles opgegraven en gecremeerd.”

De graven van mijn voorouders zijn twee keer verplaatst en uiteindelijk zijn de resten gecremeerd en overgebracht naar Eka Praya naar het gezamenlijke graf. Ik begrijp dat mijn ooms en tantes daar nu ook liggen. De mannen bij de mannen en de vrouwen bij de vrouwen. Drie dagen na de crematie is hun as daar naar toe overgebracht 

Op 5 april worden de voorouders herdacht.

“Every 5 April as a Chinese tradition we had to clean the graves  and throw flowers  and pray for them, may their  souls  life happy with their  Creator.”

Mijn familie gaat -sinds de graven zijn geruimd – naar de algemene asplaats op de begraafplaats van Eka Praya om te bidden en bloemblaadjes te strooien (klik HIER om er meer over te lezen).

Vroeger ging de familie op 5 april naar de graven van de voorouders die in Kalijaten lagen (waar nu een kampong is). Mijn neef vertelt daarover:

“Before we did that by Kalijaten graves, it  was very difficult to go there . We had to walk because of the rainy season at that moment. Our shoes were full of mud, but after that my mother cooked bakmie and white soup, what a wonder moment memory.”

“a wonder moment memory” vind ik zo ontroerend.

Sing Kie Hwee vervolg

Uit Delpher haalde ik de volgende informatie.

singkhiehwee46jr
Hmmm, kop is 46 jaar. Eerste zin; veertig jarig bestaan. Komt uit: De vrije pers : ochtendbulletin 24-08-1954

Het wordt een sociale vereniging genoemd en even verderop in de tekst:..vereniging die in de Chinese gemeenschap grote bekendheid geniet, vooral als een begrafenis-vereniging.

Singkhiehweethekiansing
Begrafenis The Kian Sing, oprichter Sing Khie Hwee. Uit: Soerabaijasch handelsblad, 28-09-1937.

De naam Sing Khie Whee is volgens mij in 1965 veranderd in Eka Praya.  Alle Chinese uitingen werden toen immers verboden. Dus ook Chinese namen. Dat is het moment dat de familie in Indonesia de naam Tan veranderde in Wibisono. Een voor ons niet voor te stellen tijd is dat geweest.

Het adres van het Sing Khie Hwee gebouw is/was jalan Kembang Jepun 21 in Surabaya.

Op internet vond ik dit over Eka Praya:
Krematorium Eka Praya
Cemetery and Funeral Home
Jl. Kembang Kuning Kulon Gg. 1, Soerabaja, Oost-Java, Indonesië. Er zijn ook foto’s te vinden. Na onze overgrootouders zijn hier alle familieleden gecremeerd.

Engtiong stuude me ook nog dit artikel.

Eka

Het is van een website geplukt, maar die is niet te vinden door mij. Nu de vertaling nog. Wie helpt?

Ik begrijp dat het erover gaat dat in het gebouw van Sing Khie Hwee nu een boeddhistische tempel is gevestigd. Navraag leerde dat de mensen daar geen idee hadden wat Sing Khie Hwee was.

Sing Kie Hwee

Op de grafsteen van de plaats waar de as ligt van onze voorouders met die van heel veel andere Chinezen, hangt een gedenkplaat va Sing Kie Hwee. Ik ben op zoek naar gegevens daarover. Via Delpher heb ik wel iets gevonden. Dan gaat het over een chinese vereniging en over het gebouw waar allerlei gebeurtenissen plaatsvinden. Maar hoe het zo gekomen is om daar alle as te krijgen, is mij nog een raadsel. Deze vraag ook neergelegd bij het CIHC en bij het IISG. Ben benieuwd of daar iets uit gaat komen.

Plattegrond Sepanjang, geduid

Peta Sepanjang0001
A – E, ingetekende door Eng Tiong, okt 2014.

A. Voormalige graven van Tan Ban Bie and The Sian Nio.
B. voormalige graven van Tan Kie Tjwan , Tjao and Thio.
C. voormalige graven van vader en moeder van Tjao.
D. treinstation
E. Tan huis
F. tram station Karangpilang

Het treinstation wordt nog steeds gebruikt voor de trein van       Surabaya naar Jakarta, Jogyakarta etc. Pa Hong met broers en zussen, en later ook de kinderen van,  gingen niet met de trein naar Surabaya maar met de tram vanaf Karangpilang. Die tram deed er een uur over en bestaat niet meer.

plattegrond plaats oude graven

graven familie
Bij het kruisje is Wonocolo 132, het huisadres in Sepanjang. De straat moet anders heten, want Wonocolo is niet te vinden. Via Google maps kom ik er niet…..

Engtiong tekende deze plattegrond toen we in kaart aan het brengen waren waar onze voorouders gebleven zijn. Tot twee keer toe moesten hun graven wijken voor bouwactiviteiten. De omcirkelde kruisjes geven aan waar naar toe. De ene keer moesten de graven wijken voor de kleine huizen van de kamung Kalijaten, de andere keer weet ik niet meer. Na de tweede verhuizing is besloten om alle chinezen die daar lagen te cremeren. Dat was in 1966. De chinese vereniging Sing Khie Hwee heeft hier een rol bij gespeeld. Welke is nog niet duidelijk.

Update over het graf

18 september in Indonesia.
Zowel Engtiong als Lian herkennen de foto van de grafsteen in chinese karakters niet (klik HIER om dat bericht te bekijken). Het graf van Tan Kie Djwan en zijn echtgenotes had wel een grafzerk in chinese karakters, maar die is geruimd. Zoals later ook de graven van de volgende generaties, die overigens een grafzerk met Romaanse letters hadden. Daarop stond ook pa Hong vermeld.
De graven van Tan Kie Djwan (kongco) en Tan Ban Bie en hun vrouwen hebben plaats moeten maken voor de bouw van de huizen van het dorp Kalijaten in Sepanjang. 
De graven zijn toen verplaatst. Ook daar moesten de graven plaatsmaken, nu voor de aanleg van een weg (o.i.d.). Aangezien de nabestaanden geen ‘certificaat’ bezaten dat de grond hun eigendom was, konden de graven geruimd worden. De inhoud van alle graven is in 1967 gecremeerd in het crematorium Eka Praya, jalan Kembang Kuning, Surabaya. Op de steen staat iets van ‘plaats as algemeen’ en daaronder Sing Khie Hwee (Hokkian Chinees). Dit is een Chinese Vereniging, Blijkbaar heeft die ervoor gezorgd dat dit graf hier is gekomen. 
Ieder jaar op 5 april gaat de familie erheen om te bidden en bloemblaadjes te strooien. Omdat ik het graf graag wilde zien, zijn we met Kiat en Engtiong er naar toe gegaan en hebben we onze ancestors begroet en bloemblaadjes gestrooid. De as van de vrouwen en van de mannen is gescheiden opgeslagen. Links de vrouwen, rechts de mannen.
Engtiong heeft een plattegrond gemaakt van de eerste twee plaatsen van de graven. Ik zal hem  binnenkort toevoegen.

graf voorouders

Dat is pas mooi! In Frankrijk tussen de dia’s van Bing er een gevonden van het graf. Hij is er nog geweest. Nu is het geruimd. Nu nog iemand vinden die de tekst kan lezen. Misschien eerst nog een betere scan maken.

Ik heb een veel betere scan ontvangen van Han Go. Dank Han.
Ik heb aan Steve Haryono (hij schreef in 2012 nog een artikel over chinese grafzerken op Java) gevraagd wat hij mij kan vertellen over de grafzerk.
Dit zijn zijn bevindingen:
Als ik snel naar de foto kijk:
de man is LIEM en de vrouw is de TAN.
En de man was nog in leven toen de grafsteen gemaakt werd, en het lijkt erop dat de man daar niet  is begraven.
De namen van de kinderen zelf zijn helaas onleesbaar. Toch jammer.
Nou ja, ik stuurde het ook naar een vriend van mij en wacht maar op zijn antwoord.
Als ik naar de grafsteen kijk, dan was het geen oude grafsteen. Ik schat eigenlijk meer eind jaren 60 of jaren 70.
Als dat zo is, denk ik niet dat dit het graf van je opa of zijn generatie was, want dan zou hij al ergens in jaren 50 overleden moeten zijn.
Het kan natuurlijk wel dat de grafsteen gerenoveerd was.
Het graf is zeker niet van je opa, want daar staat ook de naam van Liem Tjiok Tjoe (de man) en de overledene, Tan Soang Eang zijn vrouw.
Als ik de naam lees, vermoed ik dat (Tan) Soang Eang ergens van Celebes of Borneo komt. In Surabaya wordt de naam nooit zo geschreven.
Maar nu, ik heb van die vriend van mij die ik de grafsteen stuurde wat terug gekregen.
Het stamdorp heet : Huashan (華山)

De man die op de grafsteen (in het rood) staat, was LIEM SIK TJOE. 

Hij zei dat in sommige sub dialecten SIK geschreven werd als TJIOK.
Eerste vrouw heette Tan Soan Gie (?). Hij was daar niet zo zeker van omdat het karacter niet zo duidelijk was. Deze was overleden in 1924
Tweede vrouw Thung Kim Ting (of Kiem Teng kan het ook). Deze was overleden in 1966.
De namen van de zonen waren niet duidelijk maar de generatienaam zoud dan THIAN moeten zijn. Dus ene Liem Thian xxxx en Liem Thian xxxx
Als de namen hier boven geen belletje doen rinkelen in je geheugen, denk ik dat je broer per ongeluk een andere grafsteen heft gefotografeerd met de gedachte dan het die van jullie voorouders was.
Geen schande hoor, ik heb het ooit ook zo gedaan.
13 september 2013